กลากและเกลื้อน เป็นโรคผิวหนังที่เกิดจากการติดเชื้อราบนผิวหนัง พบได้ทั่วไปในทุกเพศทุกวัย โดยมีสาเหตุและลักษณะการเกิดที่แตกต่างกันเล็กน้อย แต่ทั้งสองโรคสามารถส่งผลให้เกิดความไม่สบายและความไม่มั่นใจในรูปลักษณ์ของผู้ป่วยได้
กลาก (Tinea or Ringworm):
กลากเกิดจากเชื้อราที่เรียกว่าเดอร์มาโตไฟต์ เชื้อรานี้สามารถเจริญเติบโตได้ดีในบริเวณที่มีความชื้นและอุ่น เช่น รักแร้ ขาหนีบ เท้า หรือหนังศีรษะ ลักษณะของกลากมักจะปรากฏเป็นวงกลมหรือวงรี มีขอบแดง นูน และคัน บริเวณที่เป็นกลากมักจะแห้งและลอกเป็นขุย กลากสามารถแพร่กระจายได้จากการสัมผัสผิวหนังที่ติดเชื้อ สัตว์เลี้ยงที่ติดเชื้อ หรือสิ่งของที่ปนเปื้อนเชื้อรา เช่น ผ้าเช็ดตัว เสื้อผ้า หรืออุปกรณ์กีฬา
เกลื้อน (Tinea Versicolor):
เกลื้อนเกิดจากเชื้อราชนิดหนึ่งที่ชื่อว่า Malassezia ซึ่งเป็นเชื้อราที่ปกติอาศัยอยู่บนผิวหนังของคนทั่วไป เมื่อมีปัจจัยที่เอื้ออำนวย เช่น สภาพอากาศร้อนและชื้น การใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่มีส่วนผสมของน้ำมัน หรือระบบภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอ เชื้อรานี้สามารถเติบโตเกินไปและก่อให้เกิดเกลื้อน เกลื้อนมักปรากฏเป็นด่างขาวหรือด่างดำบนผิวหนัง โดยเฉพาะที่หน้าอก หลัง และแขน อาการคันในผู้ป่วยที่เป็นเกลื้อนอาจมีหรือไม่มีขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรค
สาเหตุของการเกิดกลากและเกลื้อน:
- ความชื้นและความอับชื้น: สภาพแวดล้อมที่มีความชื้นสูงเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้เชื้อราเจริญเติบโตได้ดี การไม่ทำความสะอาดหรือไม่รักษาความแห้งของผิวหนังหลังการออกกำลังกายหรือการอาบน้ำสามารถเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรค
- การสัมผัส: การสัมผัสโดยตรงกับผู้ป่วยที่ติดเชื้อรา สัตว์เลี้ยงที่ติดเชื้อ หรือสิ่งของที่ปนเปื้อนเชื้อราสามารถนำไปสู่การติดเชื้อได้
- ระบบภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอ: ผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอ เช่น ผู้ที่เป็นโรคเบาหวาน หรือผู้ที่ใช้ยากดภูมิคุ้มกัน มีความเสี่ยงสูงในการติดเชื้อรา
วิธีการดูแลรักษากลากและเกลื้อน:
- การใช้ยาต้านเชื้อรา: การรักษากลากและเกลื้อนโดยทั่วไปสามารถทำได้ด้วยการใช้ยาต้านเชื้อราเฉพาะที่ เช่น ครีม โลชั่น หรือสเปรย์ที่มีส่วนผสมของคีโตโคนาโซล ไมโคนาโซล หรือโคลไตรมาโซล หากเชื้อรารุนแรงหรือลุกลาม แพทย์อาจสั่งยาต้านเชื้อรารับประทานเพิ่มเติม เช่น ฟลูโคนาโซล หรือไอทราโคนาโซล
- การรักษาความสะอาดของผิวหนัง: การรักษาความสะอาดและความแห้งของผิวหนังเป็นสิ่งสำคัญเพื่อลดการเติบโตของเชื้อรา หลังจากอาบน้ำควรเช็ดตัวให้แห้งสนิท โดยเฉพาะบริเวณที่มีความชื้นสูง เช่น รักแร้ ขาหนีบ และเท้า
- การป้องกันการแพร่กระจาย: หลีกเลี่ยงการใช้สิ่งของส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น เช่น ผ้าเช็ดตัว เสื้อผ้า หรือรองเท้า และควรทำความสะอาดสิ่งของเหล่านี้เป็นประจำเพื่อลดความเสี่ยงในการแพร่กระจายของเชื้อรา
กลากและเกลื้อนเป็นโรคผิวหนังที่สามารถรักษาได้ แต่ต้องใช้ความอดทนและการดูแลรักษาที่เหมาะสม การป้องกันเป็นสิ่งสำคัญเพื่อหลีกเลี่ยงการติดเชื้อซ้ำและการแพร่กระจายของเชื้อราไปยังผู้อื่น
สนับสนุนบทความนี้โดย เครื่องช่วยฟัง
