ภาวะการเรียนรู้ถดถอย (Learning Loss) คือภาวะที่เด็กหรือวัยรุ่นสูญเสียทักษะหรือความรู้ที่เคยเรียนรู้ไป ซึ่งอาจเกิดจากการหยุดเรียนเป็นเวลานาน การขาดแคลนโอกาสทางการศึกษา หรือปัจจัยอื่น ๆ ที่ทำให้ความสามารถใน
ปัญหาภาวะการเรียนรู้ถดถอย การเรียนรู้ลดลง ปัญหานี้เป็นที่กังวลในหลายประเทศ โดยเฉพาะหลังจากสถานการณ์โรคระบาดที่ส่งผลต่อระบบการศึกษา
สาเหตุของภาวะการเรียนรู้ถดถอย
มีหลายปัจจัยที่ทำให้เด็กและวัยรุ่นเกิดภาวะการเรียนรู้ถดถอย ซึ่งรวมถึง
- การหยุดเรียนเป็นเวลานาน – เด็กที่ต้องหยุดเรียนเนื่องจากปิดเทอมยาว หรือหยุดเรียนจากเหตุการณ์พิเศษ เช่น โควิด-19 อาจลืมสิ่งที่เคยเรียนรู้ไป
- การขาดสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการเรียนรู้ – เด็กที่อยู่ในครอบครัวที่ไม่มีสื่อการเรียนรู้เพียงพอ หรือขาดโอกาสในการฝึกฝนทักษะอาจสูญเสียความสามารถในการเรียนรู้
- การขาดแรงจูงใจในการเรียน – เมื่อเด็กไม่ได้รับแรงจูงใจจากครูหรือเพื่อน อาจทำให้เกิดความเบื่อหน่ายและไม่อยากเรียน
- รูปแบบการเรียนที่ไม่เหมาะสม – หากเด็กต้องเรียนผ่านระบบออนไลน์โดยไม่มีการปรับเนื้อหาให้เหมาะสม อาจทำให้เรียนรู้ได้ไม่เต็มที่
- ปัญหาสุขภาพจิตและอารมณ์ – ความเครียด วิตกกังวล และภาวะซึมเศร้าส่งผลต่อสมาธิและความสามารถในการเรียนรู้
ผลกระทบของภาวะการเรียนรู้ถดถอย
- ความสามารถทางวิชาการลดลง – เด็กอาจอ่านช้าลง คิดเลขไม่คล่อง หรือวิเคราะห์ข้อมูลได้ไม่ดีเหมือนเดิม
- ผลการเรียนแย่ลง – คะแนนสอบตกต่ำ และต้องใช้เวลาในการทบทวนเนื้อหาเก่าเพิ่มขึ้น
- ขาดความมั่นใจในตนเอง– เด็กที่รู้สึกว่าตนเองตามไม่ทันเพื่อน อาจสูญเสียความมั่นใจและไม่อยากเรียนต่อ
- ช่องว่างทางการศึกษาเพิ่มขึ้น – เด็กจากครอบครัวที่มีทรัพยากรการศึกษาดีกว่ามีแนวโน้มฟื้นตัวเร็วกว่าเด็กที่ขาดโอกาสทางการศึกษา
- ส่งผลต่อโอกาสในอนาคต – เมื่อเด็กขาดความรู้พื้นฐาน อาจส่งผลต่อการเรียนระดับสูงขึ้นและโอกาสการทำงานในอนาคต
แนวทางแก้ไขภาวการณ์เรียนรู้ถดถอย
- ให้เด็กได้ทบทวนบทเรียน – ควรมีการทบทวนเนื้อหาก่อนเริ่มเรียนบทใหม่ เพื่อช่วยให้เด็กกลับมาทบทวนสิ่งที่เคยเรียนไปแล้ว
- ส่งเสริมการเรียนรู้แบบมีปฏิสัมพันธ์ – ใช้วิธีเรียนรู้แบบกลุ่ม หรือใช้กิจกรรมที่กระตุ้นให้เด็กคิดและลงมือทำจริง
- เพิ่มเวลาการเรียนหรือติวเสริม – จัดกิจกรรมเสริมการเรียน เช่น ค่ายติว หรือชั้นเรียนพิเศษ เพื่อช่วยให้เด็กที่มีปัญหาได้รับการดูแลเฉพาะ
- กระตุ้นให้เด็กมีส่วนร่วมในการเรียนรู้ – ใช้เทคนิคการสอนที่สร้างสรรค์ เช่น เกมการศึกษา หรือการเรียนรู้ผ่านโปรเจกต์ เพื่อเพิ่มความสนใจ
- พัฒนาทักษะการเรียนรู้ด้วยตนเอง – สอนให้เด็กฝึกฝนการเรียนรู้ด้วยตัวเอง เช่น การค้นคว้าข้อมูล การทำโน้ตสรุป และการวางแผนการเรียน
- ให้ความช่วยเหลือทางอารมณ์และจิตใจ – สร้างสภาพแวดล้อมการเรียนที่สนับสนุนและไม่กดดันเกินไป ให้เด็กมีความมั่นใจและกล้าที่จะพัฒนาตัวเอง
สนับสนุนโดย บัตรทองเบิกเครื่องช่วยฟังได้ไหม